Émilie (Saariaho)

Émilie
Componist	Kaija Saariaho
Soort compositie	opera, monodrama
Gecomponeerd voor	solist, kamerorkest
Compositiedatum	2002-2009
Première	1 maart 2010
Opgedragen aan	Karita Mattila
Duur	circa 80 minuten
Portaal    Klassieke muziek

Émilie du Châtelet

Émilie is een tweetal werken van Kaija Saariaho, een opera uit 2010 en een daaruit afgeleide suite uit 2011.

Opera

Het idee voor deze opera komt al uit 2002, toen Saariaho werkte aan haar Quatre instants. De tekstschrijver van die liederen is Amin Maalouf, die later ook het libretto van de opera schreef. Het verhaal in negen scènes is gebaseerd op de laatste levensdagen van Émilie du Châtelet, die toen tweeënveertig jaar oud en zwanger was. Zij voorzag haar dood tijdens of vlak na de bevalling en maakte zich zorgen dat ze de vertaling van Isaac Newtons Principia Mathematica niet zou kunnen voltooien. Het verhaal speelt zich af in het Chateau de Lunéville, ze schrijft een brief aan de vader van het kind Jean François de Saint-Lambert, onderwijl denkend aan haar leven en haar verhouding met Voltaire. Het bijzondere aan de opera is dat er slechts één solist (sopraan) zingt/speelt (monodrama).

De opera ging op 1 maart 2010 in première bij de Opéra de Lyon, die de opdracht voor het werk had gegeven. De soliste was de Finse sopraan Karita Mattila, aan wie het werk is opgedragen. De orkestratie is “dun” gehouden (niveau kamerorkest). Saariaho schreef ook een klavecimbel voor, van Émilie is bekend dat ze dat instrument kon bespelen.

Suite

In 2011 kwam het verzoek van een viertal instanties bij de componist binnen voor een werk. Saariaho voldeed slechts gedeeltelijk aan dat verzoek. Ze distilleerde uit de opera een vijfdelige suite. Bij veel van dergelijke suites worden de instrumentale gedeelten uit de opera genomen, maar hier wordt in drie van de vijf delen gezongen. De vijf delen zijn:

1. Pressentiments (voorspellingen)
2. Interlude I
3. Principia
4. Interlude II
5. Contre l’oubli (tegen het vergeten).

Bronnen, noten en/of referenties

• Uitgave Ondine: Karen Vourc’h (sopraan, die een van de uitvoeringen in Nederland voor haar rekening nam) zong de suite begeleid door het Orchestre Philharmonique de Strasbourg onder leiding van Marko Letonja in 2014
• Chester Novello, muziekuitgeverij
• Aankondiging voorstellingen in Het Muziektheater in Amsterdam, De Nederlandse recensie daarvan

---